Het begrip ‘slow sex’

Over iets meer dan een week komt het boekje Slow sex. Een erotisch beschavingsoffensief uit dat ik samen met Brechtje Paardekooper geschreven heb. Dit pamflet bevat een uitwerking van een aantal bevindingen die wij al op ons beider weblogs beschreven hebben. Het is een kritiek op de wijze waarop onze samenleving, de media en de reclame steeds meer worden doordrongen van de meest fantasieloze en respectloze beelden uit de pornowereld. Het is ook een kritiek op porno zelf, op de manier waarop het meest persoonlijke – onze seksualiteit – wordt geïnstrumentaliseerd door de industrie. Op de eenzijdigheid, de leegheid, de eenzaamheid en de neppigheid van de pornografische verbeelding, die zo’n karikatuur maakt van de volheid en schoonheid en de intimiteit van wat seksualiteit werkelijk kan zijn.

Voor dat laatste, seksualiteit die zich ontworsteld heeft aan de pornografische eenheidsworst, gebruiken we de term ‘slow sex’. We kenden de slow food beweging, en we wisten dat deze de standaardisering en massaproductie van het voedsel bekritiseert. Slow food: dat zijn levensgenieters die van lekker eten houden, maar het tegelijkertijd belangrijk vinden dat dit voedsel met aandacht bereid is, waarbij rekening wordt gehouden met het milieu en uitgegaan wordt van eerlijke handel. In diezelfde lijn geloven wij in Slow sex: eerlijke seksualiteit, uitgaande van de gelijkwaardigheid van de partners, met aandacht en respect voor elkaar en met de bedoeling om deze seksualiteit te verfijnen en te ontwikkelen.

Natuurlijk bestond het begrip ‘slow sex’ al langer. Carl Honoré heeft het erover in zijn boek In praise of slow. How a wereldwide movement is challenging the cult of speed. Een Italiaan, Alberto Vitale (what’s in a name!) heeft een eigen slow sex beweging opgezet (www.slowsex.it). De nadruk ligt daarin bijna letterlijk op ‘slow’, op langzame seksualiteit. Op de tijd nemen voor seks. Veel aandacht wordt daarbij geschonken aan Tantra, oosterse seksuele meditatie. Een dergelijke beweging vind je ook in Japan. Dr. Kitamura verwijst daar vooral naar de seksuele traditie in het oude Polynesië. Deze eilanden kenden een uiterst langzaam seksritueel dat tot een extreem hoog genot zou leiden.

Voor die bijna letterlijke interpretatie van slow sex -als langzame seks- valt wel wat te zeggen. In een drukke wereld waarin we steeds harder moeten werken, is het goed om de tijd te nemen voor iets zo belangrijks als seksualiteit. Maar het is ook een beetje een kale interpretatie van de term. Zoals slow food ook meer is dan alleen langdurige bereiding van eten maar tevens een ethische wereldvisie inhoudt: waarin je je afzet tegen de door commercie en schaalvergroting ingezette verpaupering van ons voedsel, tegen milieuonvriendelijke productie en de uitbuiting van werknemers in de voedselindustrie en de landbouw wereldwijd, zo is slow sex in onze definitie ook meer dan alleen een langdurige, langzaam-sensuele vrijpartij. Sterker nog: in mijn ogen kan een ‘vlugger’ best ‘slow’ zijn.

Want slow sex betekent ook een bevestiging van de gelijkwaardigheid van man-vrouw (en man-man, vrouw-vrouw) verhoudingen. Een revolutionaire verandering die we aan de seksuele revolutie en het feminisme te danken hebben. Het houdt een erkenning in van de autonomie van ieder mens over zijn of haar eigen lichaam. Slow sex betekent dat seksualiteit persoonlijk en intiem kan zijn.  Het betekent ook dat mensen hun seksualiteit kunnen ontwikkelen en verbeteren. Dat kan in een liefdesrelatie of vriendschapsrelatie, maar altijd in een situatie van onderling respect. Daarom is het een kritiek op veel pornografie, waarin man-vrouw verhoudingen zelden als gelijkwaardig worden weergegeven. Het is ook een kritiek op de kaalheid en gestandaardiseerdheid van pornografie: slow sex betekent dat we nieuwe beelden moeten gaan verzinnen van seksualiteit zodat we andere, originelere en diversere voorbeelden krijgen voor in de slaapkamer. En het is een kritiek op de verbeelding van seksualiteit als iets wat stoer is, waarmee je moet scoren, zoals tegenwoordig in veel hiphop-clips. Laten we seksualiteit zoveel mogelijk buiten het jargon van marktwerking en targets proberen te houden.

Dat is misschien ook wel het mooie van seks. Slow food valt soms in de val waarin meer dan honderd jaar geleden ook de Arts & crafts beweging van William Morris viel. Morris kwam al in opstand tegen de industriële productiewijze. In plaats van de mechanische massaproducten maakte hij allemaal prachtige, unieke, handmatig bewerkte meubels en ander interieur-onderdelen. Probleem was natuurlijk dat al dat handmatige werk duur was. Dus de producten van deze beweging vonden slechts hun weg naar de elite die het kon betalen. De slow food beweging kampt met hetzelfde probleem: al dat zorgvuldig bereide en eerlijke voedsel is behoorlijk duur, dus het is vooral de gegoede middenklasse die het koopt en ervan geniet. Slow sex daarentegen kost niets!  Het vergt alleen een andere mindset, een bewustwording. In dat opzicht is het op zichzelf al een protest tegen de van prestatiedruk en winstbejag doortrokken wereld. Een gratis genot, uitgaande van gelijkwaardigheid. Noem ons idealisten, maar wat is er mooier dan een revolutie die begint in de slaapkamer?

NB1: Ann J. Simonton schreef in februari een artikel dat in zijn definitie van het begrip slow sex dicht bij die van ons in de buurt komt – dichter in ieder geval dan Vitale en Kitamura.

NB2: Aanstaande woensdagavond ben ik om 20:30 te zien bij Het Gesprek, het programma Spraakmakers. Brechtje en ik worden dan geinterviewd door Arie Boomsma over ons pamflet.

NB3: Dit is wat Brechtje over Slow sex schrijft.